Ömer KARA

Sevgili Dostlar!

İstedim ki, bugün sanata ve sanatçıya saygıyı, saf saf oynanan oyunu seyretmeyi işleyelim.

Elbette 15. yüzyıldan beri Türk toplumun içinde sevilen bir oyunu anlatalım isterim.

Geleneksel Türk tiyatrosunun bir ürünü olan “Orta Oyunu“

Etrafı seyircilerle çevrilmiş bir alanda oynanan

Ve Pişekâr ile Kavuklu tipleri üzerinden şekillenen bir tiyatrodur.

“Orta Oyunu nedir?” sorusunun cevabını basit bir anlatımla;

Karagöz ve Hacivat’ın sahneye çıkmış hali şeklinde söylemek mümkündür.

Geleneksel tiyatro içerisinde Karagöz’den sonra en yaygın oyunlardan biri olan ortaoyunu

Günümüz tiyatrosuna da benzer bazı özellikler taşımaktadır.

1. Geleneksel tiyatroda olduğu gibi bu oyunda da herhangi bir yazılı metin yoktur.

Bu da oyunun modern tiyatrodan ayrılan en önemli yönünü oluşturur.

2. Bu oyun seyircilerin etrafında toplandıkları yuvarlak bir sahnede oynanır.

Bu sahneye meydan ya da palanga adı da verilmektedir.

Sahne ile seyirci arasındaki mesafe oldukça kısadır.

3. Günlük sıradan konular oyunda ele alınır.

Ancak bunun yanında; efsaneler, halk hikayeleri de konu olarak işlenebilir.

Oyundan önce konu seyirciye tanıtılır.

4. Komediye dayalı olarak bu oyunda güldürüler daha çok yanlış anlamalara dayanır.

5. Ana oyuncular Pişekâr ve Kavuklu ’dur.

Bunun yanında çok sayıda karakter de

Aynen Karagöz’de olduğu gibi fasıl bölümünde sahneye çıkmaktadır.

6. Oyunda yer alan kişiler usta-çırak ilişkisiyle yetiştirilir.

7. Oyuncular kendilerine has kıyafetler giyer.

8. Bu tiyatro oyununda sahnede kullanılan dekor yok denecek kadar azdır.

Sahnede yer alan dükkân ve yenidünya adı verilen

Paravanlar birçok amaçla oyunda kullanılır.

9. Oyun giriş, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört farklı bölümden oluşmaktadır.

10. Oyun içerisinde olaylar kendiliğinden gelişir.

a. Öndeyiş (Giriş): Bu bölümde Pişekar sahneye müzik eşliğinde çıkar

Ve oynanacak oyunu takdim eder. Sunuştan sonra bir kenara çekilir

Ve Kavuklu’nun sahneye çıkmasını bekler.

b. Söyleşme (Muhavere): Kavuklu sahneye çıkar ve Pişekar ile bir muhabbete başlarlar. Aslında bu konuşma, asıl oyuna bir hazırlıktır.

c. Fasıl: Bu bölümde oyunun asıl oyunu oynanır.

Diğer karakterler de bu bölümde oyuna dahil olur.

Pişekar ile Kavuklu arasındaki atışmalara, diğer oyuncular da dahil olur.

d. Bitiş: Bu bölümde ana tipler olan Pişekar ile Kavuklu konuşmalarını bir neticeye ulaştırır. Oynanan oyundan seyircilerin ders çıkarması amaçlanır.

Her iki oyuncunun klasik olan sözleriyle oyun sonlandırılır.

Orta oyunu, oyuncu karakterleri…

Pişekâr: Oyunun başkarakterlerinden biridir.

Sahneye ilk çıkan her zaman Pişekâr’dır.

Aynı zamanda oyunun yönlendiricisidir.

Pişekâr’ın elinde şakşak denilen bir sopa vardır.

Birbirine vurarak ses çıkartır ve oyunu yönlendirir.

Eğitim görmüş ve kültürlüdür.

Kavuklu’yu bu anlamda eğitir ve yönlendirir.

Oyunda fikir danışılacak kişi Pişekâr’a başvurur.

Oyuncuların akıl hocasıdır.

Kavuklu: Oyunun ana karakterlerindendir.

Saf, iyi niyetli, herkese inanan, nerede nasıl davranmasını bilmeyen,

Deli dolu ve işsiz bir tiptir.

Oyundaki güldürünün ana kaynağı Kavuklu ‘dur.

Onun söylenenleri yanlış anlaması,

Pişekâr’ın söylediklerinin zıttını yapması izleyiciyi güldürür.

Aynı zamanda söyleşme bölümünde tekerleme okur.

Oyun sırasındaki entrikalar hep Kavuklu’nun başının altından çıkar.

Zenne: Erkek oyuncuların canlandırdığı kadın karakterleridir.

Ne diyelim; ağlanacak halimize gülmeye hazırsanız!

Sosyal Medyada seyretmeye, oyuna katılmaya niyetliyseniz!

İyi seyirler beyler, bayanlar…

İyi seyirler TÜRKİYE…