Rusya ile kriz çıktı ertelendi değerlendirmeleri doğru değil

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ile yaptığı görüşme sonrası gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Çavuşoğlu Rus heyetinin ziyaretinin ertelenmesine ilişkin soruya yanıt vererek, "Rusya ile Libya'da ateşkes için birlikte çalıştık. Bu süreçte sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin kalıcı bir ateşkesi için birlikte çalışma konusunda mutabık kaldılar. Bizlerin de Dışişleri bakanları, Savunma Bakanları olarak bir araya gelerek çalışma yapmamızı talimatlandırdılar. Biz de Ruslar ile temasa geçtik. Önce bakan yardımcısı düzeyinde teknik düzeyde toplantılar gerçekleştirdik. Bu toplantılarda gördük ki temel prensiplerde bir görüş ayrılığımız yok. Ama burada özellikle ateşkesin kalıcı olması için ve ateşkes sonrasında atılacak adımları modelitelerinin detaylı şekilde belirlenmesi için görüşmelere teknik düzeyde devam edilmesini daha faydalı olacağına karar verdik" ifadelerini kullandı.

Türkiye ile Rusya arasındaki görüşmelere ilişkin Libya yönetiminin görüşlerinin de önemli olduğunu söyleyen Bakan Çavuşoğlu, "Özellikle Libya, yönetenler ne diyor. Libya'da ateşkes olduğu zaman tek taraflı olmaz bu. Dolayısıyla oturum tarihi ve diğer konularla Türkiye ve Rusya'nın Libyalıların olurunu almadan bir karar vermesi gerçekçi olmayabiliyor. Bunu geçmişte gördük. Putin ile sayın Cumhurbaşkanımız İstanbul'da bir ateşkes konusunda mutabakata vardı. O zaman bir tarih belirledik. Daha sonra tarafları Moskova'ya davet ettik. Orada meşru Saraç ateşkes belgesini imzaladı ama Hafter imzalamadı. Ardından bizim desteğimizle Berlin'de bir konferans gerçekleştirdik. Yine bazı bölgedeki Libya'ya müdahale eden ülkeler de vardı. Ortak bir deklerasyon ortaya çıktı. Bu açıklamayı da Hafter desteklemediği gibi döndükten sonra saldırganlığını arttırdı. Tüm bu çabalarımız sonuç getirmedi" şeklinde konuştu.

Rusya ile Libya konusunda temel prensiplerde herhangi bir fikir ayrılığı bulunmadığını vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, "Kalıcı ateşkes ve Libya'yı siyasi sürece götürebilecek bir sürecin detaylarını yeniden konuşmamız lazım. Bunlar netleştikten sonra bakanlar olarak bir araya gelip ortak bir belge açıklamamız gerekiyor. Teknik düzeyde biraz daha hem kendi aramızda, hem Libyalılarla görüşme konusunda hemfikir kaldık. Bu erteleme kararını birlikte aldık. Bunlar netleşince yine bir araya gelme konusunda teyitleştik. Bunun başka bir yere çekilmesine gerek yok. Bunun Suriye ile İdlib ile ilgisi yok. 'Libya konusunda ciddi görüş ayrılığı var Türkiye ve Rusya'nın' farklı taraflarda olduğumuz açık ama ateşkes konusunda kriz çıktı da o yüzden ertelendi gibi değerlendirmeler yapılması doğru değil" açıklamasında bulundu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile İstanbul'da bir araya geldi. Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirilen toplantıda Suriye ve Libya'daki gelişmeler masaya yatırıldı. Görüşmenin ardından kameralar karşısına geçen iki bakan, açıklamalarda bulundu.

“1 Ağustos itibariyle uçuşların başlaması planlanıyor”

Bakan Çavuşoğlu korona virüs sürecinde ilk kez Bakan Zarif'i ağırladığına dikkat çekerek, “İki komşu ve kardeş ülke arasında bunun gerçekleşmesi anlamlı. Bugün kendisi ile heyetlerimizle kapsamlı verimli görüşmeler gerçekleştirdik. İkili ilişkilerimizi ele aldık. Pandemi sürecinden gösterdiğimiz dayanışmayı bundan sonraki süreçte ticaretimizin artması, var olan lojistik konuların halledilmesi, gelecek hedeflere birlikte yürümemiz bakımından devam ettirmemiz gerekiyor. Özellikle sınırlarda geçişleri sağlamaya başladık. Ama yolcular için hem havayolu hem sınırdan geçişler için çalışmaya devam edeceğiz. Bu turizm sektörü için önemli. Uçuşların 1 Ağustos itibariyle açılması planlanıyor bir aksilik olmazsa” ifadelerini kullandı.
Türkiye ve İran'ın komşularının da yer aldığı bölgede istikrarsızlığın devam ettiğini vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, toplantıda terörle mücadele, güvenlik konularını önemle ele aldıklarını kaydetti.

“Suriye konusunda birlikte çalışmaya devam edeceğiz”

Türkiye, İran ve Rusya'nın Suriye'de barış için önemli bir çaba sarfettiğini Bakan Çavuşoğlu, “Şimdi oturup bundan sonraki süreçte Suriye'yle kalıcı barışı getirmek için ne yapmamız gerektiğini somut olarak konuşup adımları atmamız lazım. Bunlardan biri de Anayasa Komisyonu. Ağustos ayında Anayasa Komisyonunu toplanması öngörülüyor. Bu konularda birlikte çalışmaya devam edeceğiz” şeklinde konuştu.

“İran'a yönelik tek taraflı yaptırımlara karşıyız”

İran'ın istikrarı ve huzurunu önemsediklerinin altını çizen Çavuşoğlu, “Dolayısıyla biz her zaman söylüyoruz. İran'a yönelik tek taraflı yaptırımlara karşıyız. Esasen şu pandemi bize bir şey öğretti ki bugün her zamankinden daha fazla işbirliği ve dayanışmaya ihtiyacı var dünyanın. Dolayısıyla tek taraflı adımları ve yaptırımlar yerine birlikte çalışma, hoşgörü kültürünü ön plana çıkara dayanışmayı arttırmamız gerekiyor. Pandemi sonrasında bu ihtiyaç daha çok ortaya çıkacaktır. Önümüzdeki süreçte bu dayanışma kendi aramızda sürdüreceğiz. Sadece Suriye değil bölgede diğer sorular var. Libya var Yemen var. Diğer tarafta yeni kurulan İsrail hükümetinin Filistin toprakların işgal etme kararı ve planı var. Buna karşı da mücadeleyi birlikte sürdüreceğiz” diye konuştu.

İran Dışişleri Bakan Cevat Zarif ise sözlerine korona virüs sürecinde Türkiye'nin gösterdiği işbirliği ve dostluğu teşekkür ederek başladı.

İran halkının pandeminin ilk kurbanlarını veren millet olduğunu vurgulayan Zarif, “İran halkı kendi ulusal güçlerine dayanarak bölgede dostlarına güvenerek bu belayı büyük kısımda atlattı. Yine nihai çözüme ulaşmak için çok daha mesafemiz var. Biz Türkiye ile birlikte bilimsel tıbbi anlamda bu konuda işbirliği yapmaya hazırız. İnşallah dünya bu musibetin üstesinde gelir” diye konuştu.

“Dünyayı yönetebilirim düşüncesine kapılmışlardı, yanlış olduğunu gördüler”

Pandemi sürecinden alınacak dersler olduğunun altını çizen Zarif, “Pandemi şunu gösterdi aslında bütün ülkeler birbirine bağlı. Tek taraflı politikalarla sorunları çözümü için bir yol alınamaz. Çok büyük görünen güçler bile bir virüs karşısında çaresiz kalıyorlar. Bu nedenle bazıları ‘dünyayı yönetebilirim' düşüncesine kapılmışlardı, bunun yanlış olduğunu gördüler. İnsanların canına karşılık bazı ülkeler yine de kısa vadeli siyasi politikalarını takip ediyorlar. Maalesef ABD bu konuda pandemi ile ilgili kötü bir geçmiş bıraktı. İran ekonomisine zarar vermek için kendi ambargolarını daha da sıkılaştırdı. Türk kardeşlerimize teşekkür ediyorum. ABD'nin ambargolarına karşı İran'ın yanında durdular. Biz her zaman diyalog içinde olmalıyız” şeklinde konuştu.

Toplantıda Türkiye ile İran arasındaki sınırların yeniden açılmasını konuştuklarını anlatan Cevat Zarif, “Birkaç gün önce ticari yolar açıldı. İnşallah yolcular için de bu yollar açılır. Enerji ve doğalgaz konusu üzerine konuştuk. Türkiye'nin çabalarıyla bu ayın sonuna kadar İran'ın doğalgazının akışı Türkiye'ye yeniden başlayacak. Yaz aylarında Türk halkı ve sanayii İran doğalgazını kullanabilecek” dedi.

Türkiye ile İran'ın bölgede barıştan yana olduğunu söyleyen Zarif, “Afganistan ve Yemen ile ilgili konuştuk. Yemen'deki savaşın biran önce bitmesi gerektiğini vurguladık. Türkiye Yemende şiddetten uzak bir yöntemle sorunun çözümünden yana. Biz ve Türkiye her zaman Yemen'de kalıcı bir barıştan yanayız. Libya'da da aynı şeklide. Libya'da ortak bakış açılarına sahibiz. Umarız Libya halkının da sorunları bir an önce biter ve Libya'da uluslararası desteği olan oradaki meşru devlet bu sorunları çözme yoluna girer”