Scooterlar çevreci ama güvenli mi?

Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener, scooterların büyük şehirlerde giderek daha fazla tercih edildiğini belirterek, amaçlarının scooterların güvenli halde kullanılmasını sağlayacak tedbirlerin alınmasını sağlamak olduğunu söyledi.

"Özellikle İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerimizde artan hatta günün belirli saatlerinde taşıtların hareket edemez hale gelmesi nedeniyle scooterlar ve motosikletler hızlı ve kolay ulaşım çözümü olarak tercih ediliyor." diyen Şener, "Trafiğe takılmadan seyahat etmek isteyenler gerek paylaşımlı scooterları gerekse kendi scooterlarını kullanıyor. Her gün daha da artan trafik doğal olarak her gün scooter sayısının ve kullanımının artmasına sebep oluyor” dedi.

Bu noktada, hayatımıza son 5 yılda yoğun olarak giren scooterların güvenli kullanımı sağlanamazsa trafik çarpışmalarında scooter kullanıcılarının ölüm ve yaralanmalarını çokça duymaya devam edeceğimiz söyleyen Özgür Şener, şunları kaydetti: 

“Bazı resmi rakamlar ile açıklamak çok daha iyi ve anlaşılır olacaktır. 2022 yılından itibaren resmi makamlarımızca tutulan kayıtlara scooterlar ve benzeri diğer taşıt kazaları da girmeye başladı. TÜİK resmi bilgilerine göre: Ülkemiz karayolu ağında 2023 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına karışan toplam 389 bin 362 taşıtın yüzde 48,5'i otomobil, yüzde 23,8'i motosiklet, yüzde 14,0'ı kamyonet, yüzde 2,4'ü minibüs, yüzde 2,3'ü bisiklet, yüzde 2,3'ü çekici, yüzde 1,9'u kamyon, yüzde 1,7'si otobüs, yüzde 0,8'i traktör ve yüzde 2,4'ü diğer taşıtlardan oluştu. Diğer olarak tanımlanan taşıtlar; elektrikli scooter, özel amaçlı taşıt, bilinmeyen, vb. olarak tanımlanmıştır. Karayolunda yıllardır kullanılan minibüs, çekici, kamyon gibi taşıtların karıştığı trafik çarpışmaları ile kıyaslandığında yüzde 2,4’ün çok dikkate değer bir oran olduğu anlaşılmaktadır.”

2 BİN 446 TRAFİK ÇARPIŞMASINDA, 21 SCOOTER KULLANICISI YAŞAMINI YİTİRDİ

Resmi olmayan rakamlara göre 2023 yılında, scooterların karıştığı 2 bin 446 trafik çarpışmasında, 21 scooter kullanıcısının yaşamını yitirdiğini 2 bin 50 kullanıcının yaralandığını kaydeden Özgür Şener, “Peki güvenli bir kullanım için hangi konularda iyileştirmelere ihtiyaç var? Dünyada Yol Trafik Güvenliği alanında gelişmiş ülkelerinde benimsenen ‘Güvenli Sistem Yaklaşımı’ trafik çarpışmalarının önlenmesi ve güvenli bir trafik ortamının sağlanmasının özetle, sürücüler, kullanılan yollar, kullanılan taşıtlar ve tüm bu bileşenlerin denetimi ile mümkün olacağını öngörmektedir.” diye konuştu.

Gelişmiş ülkeler benimsenen ‘Güvenli Sistem Yaklaşımı’ Scooter kullanımında kullanıcı yaşının 16 olarak belirlendiğini ifade eden Özgür Şener, “Ancak 16 yaşındaki kullanıcının sahip olması gereken hiçbir bilgi tanımlanmamış. Trafik kurallarını biliyor olması, trafik işaretlerini biliyor olması, trafik akışını biliyor olması gibi kritik bilgiler ölümle yaşam arasındadır. Bu temel bilgilere sahip olmayan birinin taşıt yolunda bir taşıtı güvenli bir halde sevk ve idare etmesi maalesef mümkün değildir. Bununla birlikte, kullanıcıların 16 yaşında olmalarını sağlayacak hiçbir önlem bulunmamaktadır.” diye konuştu.

Koruyucu ekipman kullanımı konusunda da mevzuatın bir iyi niyet tarifi olduğuna vurgu yapan Özgür Şener, “Şöyle ki: Yetki belgesi sahipleri, e- Scooterın kullanımı sırasında kask, dizlik, reflektörlü ceket gibi koruyucu ve görünürlüğü artırıcı ekipmanların giyilmesi konusunda hizmetten yararlananları bilgilendirmekle yükümlü. Mevzuat diyor ki kullanacak kişilere bir bilgi vermen yeterli. Kullanıp kullanmamak onların iradesinde. Saatte 25 kilometre/saat hız yapmasına izin verilmiş (Özel kullanım amaçlı scooterlar saatte 65 kilometre/saat hıza kadar çıkabiliyor), taşıtların, motosikletlerin kullandığı bir karayolunda, hiçbir koruması olmadan 16 yaşında bir sürücü tarafından kullanılan bir taşıtı hayal edin. En küçük bir temasta dengesi bozulduğunda asfalta, betona, ağaca veya başka bir taşıtın kaportasına çarpacaktır. Kask, gözlük, koruyucu mont, dizlik, kolluk gibi hiçbir koruyucu ekipmanı olmadığı için en iyi ihtimalle yaralanması kaçınılmazdır. Daha kötüsünü düşünmek bile çok üzücü. Bu taşıtların koruyucu ekipman olmadan kullanılması kesinlikle önlenmelidir.” ifadelerini kullandı.

Şener, scooterların mevzuata göre; varsa bisiklet yolu veya bisiklet şeridinde, bisiklet şeridi yoksa, trafik güvenliğini riske atmayacak şekilde sağdan gidilmesi kaydıyla taşıt yolunda, hız sınırı 50 km’nin altındaki yollarda, yerel yönetimler tarafından yasaklanmamış olan yollarda kullanılabildiğini anlattı.