Otomobilde ‘al-sat' dönemini bitiren çalışma

Sıfır kilometre 2019 ve 2020 model araçların piyasa fiyatlarındaki artık tüketicileri 2. el otomobile yöneltti. 2. el otomobildeki satış rakamlarının özellikle 2019'un son aylarında patlamasıyla birlikte 2019 yılının en karlı yatırımı da 2. el otomobil satışları oldu. 2. el otomobil piyasalarındaki hareketlilik ise galerici esnaflarını mutlu etti.

2. el otomobilde bayram havası yaşandığını söyleyen İzmirli 15 yıllık galerici esnafı Fahri Karlık, “Şu anda işlerimizin zirve olduğu bir dönem. 2. elde çok güzel bir hareketlilik var. 2. elin bayramı diyebiliriz. Araçlarımızı alıyoruz ve hemen 10 gün içerisinde satılıyor. 2. elde temiz araç bulmak zor. Biz aracı bulduğumuz zaman ekspertiz yaptırıyoruz. Aracımızın tüm bilgilerini detaylı bir şekilde incelettikten sonra müşterilerimizi bekliyoruz” dedi.

2019'un son aylarında başlayan hareketliliğin yaza kadar sürmesini beklediklerini belirten Karlık, “Bu hareketlilik 3 ay önce başladı. 3 aydan beri müthiş bir hareketlilik var. Bunun nedeni ise sıfır kilometre araçların fiyatları çok yükseldi. Sıfır kilometre araçların fiyatları yükselince vatandaşlar da 2. el araçlara rağbet gösterdi. 2. elde şu an araçlar çok değerlendi. Müşterilerimiz de memnun, biz de memnunuz çok güzel bir alışveriş sezonu var şu an. Önümüz kış. Kıştan çıkıp yaza giriyoruz. En az bir 3 ay daha bu yükseliş devam eder. 2. el araçlar zirve. Ben 2. el araç alacaklara tavsiyem mutlaka alacakları araçları bir ekspertize götürsünler. En azından ne alacaklarını bilsinler” ifadelerini kullandı. Öte yandan Ticaret Bakanlığı tarafından 8. aya kadar uzatılan yetki belgesi alma zorunluluğunu değerlendiren Karlık, “Herkes galerici. Biz istiyoruz ki bu işi bilenler yapsın. En azından 2. el araç alacaklar nereden aldıklarını bilsin. Biz aracımıza garanti veriyoruz. Ama merdiven altı diye tabir ettiğimiz insanlar var. Vatandaş kendi üstüne alıyor, eşinin üstüne alıyor, ağabeyinin, teyzesinin üstüne alıp bu tür işleri yapanlar var. Bunlara kesinlikle müsaade edilmeyecek ve 8. aydan itibaren ustalık belgesi alan, ruhsatı olan, yetki belgesi olan galeriler bu işi yapacak. Dışarıdan tanımadığın bir kişiden araç aldığın zaman ileride sorunlar çıkıyor, sıkıntılar yaşanıyor. Vatandaşlar muhatap bulamıyor” dedi.

Bazı kişilerin yetki belgesi almadan yıllık 3 satış hakkı sonrasında akrabalarının üzerinden araç alıp satarak bu işi yürüttüğünü belirten Karlık, bu durumun da takibe alınacağını belirterek, “Vatandaşın 3 araba almaya hakkı var. 3 araç alıp satıyor. 3 arabadan sonra bu kişiler yakın akrabalarının üzerine de araç alıp satıyorlar. Ama devlet buna müsaade etmeyecek artık. Bunlar takip edilecek çok ciddi cezalar da gelecek. Bu işi yapanlara 50 bin TL'den başlayan cezalar verilecek. Biz bunu destekliyoruz. Herkes kendi işini yapsın. Galerici kendi işini yapsın, emlakçı, berber, manav kendi işini yapsın. Galericilik mesleğinin de bir itibarı var. Bu işi bilenler yapsın. Devletimizin de bu işin üstüne gideceğinden eminiz. Bu işi yapanlar varsa da bir an önce bıraksınlar. Çünkü çok ciddi cezalar gelecek. Kimse ceza yiyip canı yanmasın. Bu işten vazgeçsinler” diye konuştu.

Otomobil almak için galeride bulunan müşterilerden Mehmet Karagöz, sıfır kilometre araçların fiyatlarındaki yükselişten dolayı 2. el tercih ettiğini belirterek, “Sıfır araçların fiyatlar tabi çok yüksek olduğu için beni 2. el araca yöneltti. Benim için daha cazip olduğunu düşünüyorum. Daha güvenilir. Piyasada ayaklı galericiler var. Onlardan almaktansa hazır mekanı olan, galerisi olan bir arkadaşımızdan araba almak daha güvenilir. Bir problem yaşandığında arkadaşımızla konuşabiliyoruz. Yeterince de yardımcı oluyorlar. Bu da bizler için güven kaynağı” dedi.

İnternet üzerinden 2. el otomobillerin fiyatlarının şişirilerek satıldığını ve esnafların araba bulmakta güçlük çektiğini vurgulayan İzmir Otokent Başkanı Fevzi Demir, “Aslında satışlarımız çok iyi bu aralar. 12. ay ile 1. ay arası sıfırlara fazla bir zam yapılınca herkes 2. ele yönelmeye başladı. Esnaflarımız da zor durumda. Her gün yeni bir zam geliyor. İnsanlar internet üzerinden zamlandırıp da satmaya kalkıyorlar. Esnafımız sattığı 110 bin liralık arabayı kendisi karlı sattığı halde 3-5 gün sonra almaya kalktığı zaman aynı paraya da bulamıyor. Bu da sıfır kilometre araçlarla ilgili oldu. Tahmin ediyorum böyle sürmeyecek kısa bir zaman içerisinde düzelecektir. Bugün bir sıfır kilometre otomobil 170-180 bin lira olmuş. Herkes o paralarda araç alamıyor. Gelip de kendi bütçesine göre 2. el arıyorlar. O yüzden de maşallah bu aralar işlerimiz güzel” dedi. 2. elde yükselen fiyatlar nedeniyle esnafların araç bulmakta güçlük çektiğine değinen Başkan Demir, “İnsanlar ellerindeki malları çıkarmak istemiyor. Satmak isteyenler de çok yüksek bir fiyatla satmaya kalkıyor. Esnaflar da yüksek fiyattan alınca, yüksek paralara satmaya başlıyorlar. O da aslında mantıklı değil. Esnaflarımız da zor durumda. Sattığı arabanın yerine araba koyamıyor. Ama tahmin ediyorum böyle gitmeyecek. Bu sıfır araçlarda bir indirim yaparlarsa düzelecektir” ifadelerini kullandı.

Öte yandan galerici esnaflarının uzun yıllardır sona ermesi için uğraştığı “al-sat” adı verilen uygulama da sona erecek. İkinci el otomobil ticaretiyle uğraşan kişiler için yetki belgesi alma süresinde değişikliğe gidildi. Ticaret Bakanlığı tarafından Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre, yetki belgesi alma ya da faaliyet alanını uygun hale getirme şartları 31/08/2020 tarihine kadar uzatıldı. Yönetmeliğe göre piyasada “al-sat”çı olarak bilinen kişiler en fazla 3 araç alıp satabilecek. Kotanın dışına çıkanlara ise ağır para cezaları kesilmesi hedefleniyor. Yeni yönetmelik değişikliğini değerlendiren Başkan Demir, “Şimdi bir yasa çıktı. Biz esnaflarımıza yetki belgelerini verdik. Yeterlilik belgelerini de verdik. Ağustostan sonra kesinlikle yetki belgesi olmayan noterden satış yapamayacak. Bir de 3 araba şartı var. 19 ay önce Ankara'da görüşmeler yapmıştık. Bunu bizzat gündeme getirmiştim. Onunla ilgili de 3 araba alıp sattıktan sonra devam edenlere 50 bin lira ceza verilecek. Zaten 3 araba da yok teyzesinin üzerine aldı, amcasının üzerine aldı, TC kimlik numaralarından takibi yapılacak. Onlar da cezalandırılacaktır. En azından vergisini kaçırmayacak. Burada benim esnafım vergi ödüyor, sigortasını ödüyor, işçi paralarını ödüyor, kirasını ödüyor. Dışarıdaki adam al-sat yapacak, vergi ödemeyecek bu da vergi kaçakçılığına giriyor. O yüzden bu yasayı getirmeleri esnafım adına da çok iyi oldu. Hatta Ticaret Bakanımıza da teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.

Al-satçıların 3 araba sonrası akrabaları üzerinden bu işi yürüttüğünü ancak bunların da takibe alınacağını vurgulayan Demir, “Otomobili kendi üstüne alıyordu, karısının üstüne alıyordu, çocuğun üzerine alıyordu böyle böyle 1 yılı dolduruyordu. Tahmin ediyorum şimdi fazla araç aldıklarında da onlara da para cezası çıkacak 50 bin TL civarında. Onlara da sıkı denetleme yapılacağını direkt bakanlıktaki yetkili arkadaşların ağzından duydum. O da olursa vergi kaçakçılığına da son vermiş oluruz” dedi.