Hurda ve külçe altının bileziğe yolculuğu

Dünyanın en değerli madenlerinden olan, Türkiye'de de takı denilince ilk akla ilk gelen ‘altının' fiyatı kadar tasarımı ve işlemeleri de önem arz ediyor. Ham halde bulunan altın zorlu bir çalışmanın ardından deneyimli ustaların elinde şekillenip bilezik, kolye, küpe ve yüzüğe dönüşürken, kuyumcu vitrinlerinden geçerek vatandaşlara ulaşıyor.

Yaklaşık bin derecelik ocakta eritilen altınlar, daha sonrasında makineler ve el işçiliğinin birleşmesiyle ziynet eşyası haline geliyor. Desenine ve boyutuna göre bir bileziğin üretilmesi 2 saat kadar sürebilirken, bilgisayarlı nümerik kontrol makineleri (CNC) ve analog makineler yardımıyla şekilleniyor. Bir bilezik üretilmesi için eritme aşamasından kalıba, gerdirme aşamasından desene kadar yaklaşık 8 farklı işlemlerden geçen saf ve hurda altınlar, usta ellerde şekilleniyor.

Ordu'da 20 yıldır altın işleyen Recep Ateş, hurda ve külçe altınların eritme ocaklarında eritilerek kalıplara döküldüğünü ve silindirler eşliğinde onları belirli bir ölçüde kestiklerini söyledi. Kesilen altınların kaynak ve çeşitli aşamalardan sonra şekillendiğini ifade eden Ateş, “Kaynak işleminin ardından CNC makinelerine sokup bileziklerin gramını ve ölçülerini, enini ve boyunu ayarlayıp, kuyumcu vitrinlerinde sergilenmek üzere hazır hale getiriyoruz” dedi.

Ateş, "Bu süreçte en dikkat edilecek şeylerden bir tanesi değerler. Makinemizin görsel değeri, bileziğimizin görsel değeri, makineye konulduğu zamanki işlem değeri ve üzerine işlenecek olan model değerlerini girdikten sonra bütün modelleri işliyoruz. Müşterinin talep ve isteği doğrultusunda üretim yapıyoruz. Biz onları dikkatli bir şekilde işleyerek bileziği yapıyoruz” şeklinde konuştu.

“Günlük 1 ile 2 kilo arasında bilezik işleniyor”
Ateş, kimi zaman 2 kilo kadar hurda ve külçe altını bileziğe dönüştürdüklerini ifade ederek, “Eritme ocaklarında eritiyoruz. Seri bir şekilde bütün konsantremizi vererek ölçüleri doğrultusunda müşterimize teslim ediyoruz. Bütün olay bu işte konsantre. Bütün hesap olaylarında dikkatli olmak gerekiyor. Hesapları çok dikkatli bir şekilde yapmamız gerekiyor” bilgilerini verdi.

“Bin derecelik ocakta eritiliyor”
Altın işleme ustası Zeki Bilikçi de potalarda eritilen külçe ve hurda altınların bin derecelik ocakta eritildiğini ifade ederek, “Daha sonra müşterilerimizin isteğine göre makinelerde işleme tabi tutulur. İstenen grama göre ayarlanır. Eski teknoloji ve yeni teknoloji makinelerde işlenerek şekillendirilir” diye konuştu.

Üretilen bilezik, kolye ve küpelerin üzerlerine lazer makinesi ile müşterilerin talepleri doğrultusunda şekil veren ve yazı yazan Yazgı Candan da, “Yukarıda yapılan bilezik işlerinde ve yüzük işlerinde ürünlerin içerisinde özel olarak müşterilerin talepleri doğrultusunda isimler ve şekiller yapıyoruz” şeklinde konuştu.